Ankara Anlaşması Vizesi: İngiltere Avrupa Birliği’nden Ayrılınca Yürürlükten Kaldırılan Anlaşma
Ankara Anlaşması, Türkiye ve Avrupa Birliği arasında uzun yıllardır önemli bir bağ oluşturmuştur. Bu anlaşma, Türk vatandaşlarına İngiltere’de iş kurma ve çalışma imkanı sunarak birçok kişinin hayatını etkilemiştir. Ancak Brexit süreci, Ankara Anlaşması vizesinin geleceğini belirsiz hale getirmiş ve bu durumun İngiltere’deki Türk toplumu üzerinde önemli etkileri olmuştur.
Bu makalede, Ankara Anlaşması vizesinin tarihçesini inceleyeceğiz ve Brexit sonrası durumunu ele alacağız. Ayrıca, bu vizenin yürürlükten kaldırılmasının ardından ortaya çıkan alternatif vize türlerini değerlendireceğiz. Son olarak, bu değişikliklerin Türk vatandaşları için ne anlama geldiğini ve gelecekte İngiltere’ye göç etmek isteyenleri nelerin beklediğini tartışacağız.
Ankara Anlaşması Vizesinin Tarihçesi
Anlaşmanın amacı ve kapsamı
Ankara Anlaşması, 12 Eylül 1963 tarihinde Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) arasında imzalanan önemli bir ortaklık anlaşmasıdır. Bu anlaşmanın temel amacı, Türkiye’nin ekonomik kalkınmasını hızlandırmak ve Türk halkının yaşam standartlarını yükseltmek için taraflar arasındaki ticari ve ekonomik ilişkileri güçlendirmektir. Anlaşma, Türkiye’nin AET’ye tam üyeliğini hedefleyen üç aşamalı bir süreci başlatmıştır.
Anlaşma kapsamında, gümrük birliğinin esasları, malların, kişilerin, sermayenin ve hizmetlerin serbest dolaşımı, ulaştırma, rekabet, mevzuat ile ekonomik ve ticari politikaların uyumlaştırılması gibi konular ele alınmıştır. Ayrıca, ortaklık organları, Türkiye’nin tam üyelik imkânları ve olası uyuşmazlıkların çözümü gibi önemli hususlar da anlaşmada yer almıştır.
Türkiye-AB ilişkileri bağlamında önemi
Ankara Anlaşması, Türkiye-AB ilişkilerinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Bu anlaşma, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyelik yolunda attığı ilk adımlardan biridir. Anlaşma, Türkiye ile AET arasında hazırlık, geçiş ve son dönem olarak adlandırılan üç kademeli bir ortaklık ilişkisi kurmuştur.
Anlaşmanın bir diğer önemli yönü, Türk vatandaşlarına AB ülkelerinde iş kurma ve çalışma imkânı sağlamasıdır. Özellikle İngiltere’de, Ankara Anlaşması vizesi olarak bilinen bu uygulama, Türk girişimcilere ve iş insanlarına önemli fırsatlar sunmuştur.
Brexit öncesi uygulamalar
Brexit öncesi dönemde, Ankara Anlaşması vizesi İngiltere’de yaygın olarak kullanılmaktaydı. Bu vize türü, Türk vatandaşlarına İngiltere’de iş kurma ve serbest meslek sahibi olarak çalışma olanağı sağlamıştır. Vize sahipleri genellikle 1+3 yıl şeklinde oturum izni alabilmekteydi.
Ankara Anlaşması vizesi ile İngiltere’de iş kuran kişiler, belirli şartları yerine getirdiklerinde süresiz oturum izni alma hakkına sahip oluyorlardı. Bu şartlar arasında, İngiltere’de 5 yıl boyunca iş hayatını sürdürmek ve serbest meslek faaliyetlerini icra etmek bulunmaktaydı.
Vize sahiplerinin eşleri de çalışma iznine sahip olabiliyordu. Bu durum, Türk ailelerin İngiltere’de yaşamalarını ve çalışmalarını kolaylaştırmıştır. Ayrıca, vize sahiplerinin çocukları da eğitim haklarından faydalanabilmekteydi.
Brexit öncesi dönemde, Ankara Anlaşması vizesi başvuruları detaylı ve profesyonel bir şekilde hazırlanması gereken bir süreçti. Başvuru sahiplerinin, İngiltere’de yeni bir iş kurmak veya mevcut bir işletmeyi yönetmek konusunda gerçek bir niyet sahibi olmaları ve yeterli sermayeye sahip olmaları gerekmekteydi.
Sonuç olarak, Ankara Anlaşması vizesi, Brexit öncesi dönemde Türk vatandaşlarına İngiltere’de iş kurma ve yaşama fırsatı sunan önemli bir araç olmuştur. Bu vize türü, Türkiye-AB ilişkilerinin ekonomik ve sosyal boyutlarını güçlendirmiş ve birçok Türk vatandaşının İngiltere’de yeni bir hayat kurmasına olanak sağlamıştır. Ancak Brexit süreciyle birlikte, bu vizenin geleceği belirsiz hale gelmiş ve Türk vatandaşlarının İngiltere’ye göç etme imkânları üzerinde önemli değişiklikler meydana gelmiştir.
Brexit Sonrası Ankara Anlaşması Vizesinin Durumu
İngiltere’nin AB’den ayrılma süreci
İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılma süreci, 23 Haziran 2016 tarihinde yapılan referandum ile başladı. Halkın yüzde 52’sinin Brexit’e evet yönünde oy kullanmasının ardından, İngiltere hükümeti AB’den ayrılış sürecinin startını verdi. Bu süreç, 31 Ocak 2020 tarihinde Brexit’in gerçekleşmesiyle tamamlandı. Brexit sonrası, İngiltere ve AB arasındaki ilişkileri şekillendirecek yeni bir Ticaret Anlaşması imzalanması için müzakereler yürütüldü ve bu anlaşma 1 Mayıs 2021 tarihinde yürürlüğe girdi.
Anlaşmanın yürürlükten kaldırılma nedenleri
Ankara Anlaşması Vizesi, İngiltere’nin Brexit ile AB’den ayrılması sebebiyle 31 Aralık 2020 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırıldı. Bu kararın temel nedeni, Ankara Anlaşması’nın AB üye ülkeleri ile Türkiye arasında imzalanmış bir anlaşma olmasıydı. İngiltere’nin AB üyeliğinden çıkmasıyla birlikte, bu anlaşmanın İngiltere açısından geçerliliği sona erdi. Dolayısıyla, Türk vatandaşları artık iş kurarak İngiltere’ye yerleşmek için Ankara Anlaşması’ndan yararlanamayacak hale geldi.
Mevcut vize sahiplerinin hakları
Brexit sonrası süreçte, hali hazırda Ankara Anlaşması vizesi ile İngiltere’de bulunan kişilerin hakları korunmaya devam edilecek. İngiliz hükümeti, 2019 yılı Ocak ayında yaptığı açıklamada, Brexit tarihinde ülkede Ankara Anlaşması vizesi ile bulunanların haklarının korunacağını belirtti. Buna göre, vize uzatımları ve süresiz oturum başvuruları mevcut kurallara göre işleme alınmaya devam edecek.
Mevcut vize sahipleri için önemli olan bazı hususlar şunlardır:
Vize uzatma: Ankara Anlaşması vizesi sahipleri, mevcut vizelerinin bitiş tarihinden en erken 28 gün önce uzatma başvurusu yapabilirler. İlk yılın sonunda yapılan uzatma başvuruları neticesinde, şirketin ticari aktivitelerine bağlı olarak, oturum 1 veya 3 yıl olarak uzatılabilmektedir.
Süresiz oturum (ILR): Ankara Anlaşması vizesi bulunan kişiler, İngiltere’deki iş hayatının 5. yılında süresiz oturum için başvurma hakkı elde ederler. Ancak yeni uygulama ile birlikte, süresiz oturuma başvurmak için “Life in the UK” sınavı ve B1 seviye İngilizce sınavlarından geçilmesi gerekmektedir.
Aile birleşimi: Ankara Anlaşması vizesiyle İngiltere’de bulunan Türk vatandaşları, partner ve 21 yaş altı çocuklarını da vizelerine dahil edebilmek için ECAA3 Aile Birleşimi (Dependant) Vizesi’ne başvurabilirler. Ancak yeni düzenleme çerçevesinde, partnerini getirmek isteyenlerin yıllık 18.600 pound kazanç göstermesi ve eşin A1 İngilizce yeterlilik sınavını vermesi gerekmektedir.
Vatandaşlık: Süresiz oturum hakkı elde ettikten sonra 1 yıl daha İngiltere’de yaşayan kişiler, İngiliz vatandaşlığına başvurma hakkı kazanırlar.
Sonuç olarak, Brexit sonrası Ankara Anlaşması vizesinin durumu önemli değişikliklere uğramıştır. Yeni başvurular artık kabul edilmezken, mevcut vize sahiplerinin hakları belirli şartlar altında korunmaya devam etmektedir. Bu süreçte, vize sahiplerinin haklarını ve yükümlülüklerini iyi anlamaları ve gerekli adımları zamanında atmaları büyük önem taşımaktadır.
Ankara Anlaşması Vizesi Alternatifi Yeni Vize Türleri
Ankara Anlaşması’nın sona ermesiyle birlikte, İngiltere hükümeti yeni vize türleri getirerek Türk vatandaşlarına alternatif imkanlar sunmaya başlamıştır. Bu yeni vize türleri, Türk girişimcilere ve nitelikli çalışanlara İngiltere’de iş kurma ve çalışma fırsatı sağlamaktadır. Bu bölümde, Ankara Anlaşması vizesinin alternatifi olarak sunulan başlıca vize türlerini inceleyeceğiz.
Start-up vizesi
Start-up vizesi, İngiltere’de yenilikçi bir iş kurmak isteyen girişimciler için tasarlanmış bir vize türüdür. Bu vize, Ankara Anlaşması vizesinin yerini almasa da, benzer bir amaca hizmet etmektedir. Start-up vizesi için başvuranların aşağıdaki kriterleri karşılaması gerekmektedir:
- 18 yaşından büyük olmak
- B2 seviyesinde İngilizce bilgisine sahip olmak
- Yenilikçi, uygulanabilir ve ölçeklenebilir bir iş fikrine sahip olmak
- İngiltere’de onaylanmış bir kuruluştan iş planı onayı almak
Start-up vizesi sahipleri, İngiltere’de 2 yıl boyunca kalabilir ve bu süre zarfında işlerini kurabilir ve geliştirebilirler. Bu vize türü, uzatma imkanı sunmamaktadır, ancak vize sahipleri daha sonra Innovator vizesine geçiş yapabilirler.
Innovator vizesi
Innovator vizesi, Start-up vizesinin devamı niteliğinde olan ve daha deneyimli girişimcilere yönelik bir vize türüdür. Bu vize, Ankara Anlaşması vizesinin sona ermesiyle ortaya çıkan boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Innovator vizesi için başvuranların şu kriterleri karşılaması gerekmektedir:
- 18 yaşından büyük olmak
- B2 seviyesinde İngilizce bilgisine sahip olmak
- Yenilikçi, uygulanabilir ve ölçeklenebilir bir iş fikrine sahip olmak
- İngiltere’de onaylanmış bir kuruluştan iş planı onayı almak
- En az £50,000 yatırım yapma zorunluluğu
Innovator vizesi sahipleri, İngiltere’de 3 yıl boyunca kalabilir ve bu süre sonunda vize uzatma başvurusunda bulunabilirler. Bu vize türü, 3 yıl sonunda süresiz oturum izni başvurusu yapma imkanı da sunmaktadır.
Skilled Worker vizesi
Skilled Worker vizesi, Ankara Anlaşması vizesinden farklı olarak, İngiltere’de bir işveren tarafından istihdam edilmek isteyen nitelikli çalışanlar için tasarlanmıştır. Bu vize türü, Brexit sonrası İngiltere’nin yeni göçmenlik sisteminin bir parçasıdır ve puan tabanlı bir sistem üzerine kurulmuştur. Skilled Worker vizesi için başvuranların aşağıdaki kriterleri karşılaması gerekmektedir:
- 18 yaşından büyük olmak
- B1 seviyesinde İngilizce bilgisine sahip olmak
- İngiltere’de onaylanmış bir sponsor firmadan iş teklifi almış olmak
- İş teklifinin, belirlenen minimum maaş seviyesinin üzerinde olması
- İşin, uygun meslekler listesinde yer alması
Skilled Worker vizesi sahipleri, İngiltere’de 5 yıla kadar kalabilir ve bu süre sonunda süresiz oturum izni başvurusunda bulunabilirler. Bu vize türü, aile üyelerini de İngiltere’ye getirme imkanı sunmaktadır.
Bu yeni vize türleri, Ankara Anlaşması vizesinin sona ermesiyle ortaya çıkan boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Ancak, her bir vize türünün kendine özgü şartları ve avantajları bulunmaktadır. Türk vatandaşları, kendi durumlarına ve hedeflerine en uygun vize türünü seçerken dikkatli olmalıdır.
Örneğin, yeni bir iş fikri olan ve henüz yeterli sermayeye sahip olmayan girişimciler için Start-up vizesi uygun olabilirken, daha deneyimli ve sermaye sahibi girişimciler Innovator vizesini tercih edebilir. Öte yandan, İngiltere’de bir işveren tarafından istihdam edilmek isteyen nitelikli çalışanlar için Skilled Worker vizesi daha uygun bir seçenek olabilir.
Bu yeni vize türleri, Ankara Anlaşması vizesine göre daha karmaşık başvuru süreçleri ve daha yüksek maliyetler içerebilmektedir. Örneğin, Skilled Worker vizesi için başvuranların, vize ücretinin yanı sıra sağlık hizmeti ek ücreti (IHS) ödemeleri gerekmektedir. Bu ücret, vize süresi boyunca yıllık £624 olarak belirlenmiştir.
Sonuç olarak, Ankara Anlaşması vizesinin sona ermesi, Türk vatandaşları için İngiltere’de iş kurma ve çalışma imkanlarını tamamen ortadan kaldırmamıştır. Yeni getirilen vize türleri, farklı profildeki başvuru sahiplerine çeşitli fırsatlar sunmaktadır. Ancak, bu yeni vize türlerinin her birinin kendine özgü şartları ve zorlukları bulunmaktadır. Bu nedenle, İngiltere’ye göç etmek isteyen Türk vatandaşlarının, kendi durumlarına en uygun vize türünü seçmek için detaylı araştırma yapmaları ve gerektiğinde profesyonel danışmanlık hizmeti almaları önemlidir.
Sonuç
Ankara Anlaşması vizesinin sona ermesi, Türk vatandaşlarının İngiltere’ye göç etme yollarında büyük bir değişikliğe neden oldu. Bu durum, birçok kişinin planlarını yeniden gözden geçirmesine yol açtı. Yine de, yeni getirilen vize türleri, farklı profildeki başvuru sahiplerine çeşitli fırsatlar sunmaya devam ediyor. Start-up, Innovator ve Skilled Worker vizeleri, girişimciler ve nitelikli çalışanlar için alternatif seçenekler olarak öne çıkıyor.
Sonuç olarak, Brexit sonrası dönemde İngiltere’ye göç etmek isteyen Türk vatandaşları için yeni fırsatlar ve zorluklar bir arada bulunuyor. Bu yeni düzende başarılı olmak için, kişilerin kendi durumlarına en uygun vize türünü seçmeleri ve başvuru süreçlerini dikkatle yönetmeleri gerekiyor. İngiltere’nin yeni göçmenlik politikaları, nitelikli işgücüne ve yenilikçi iş fikirlerine sahip kişilere kapılarını açık tutmaya devam ediyor.
SSS
Soru: İngiltere’deki Ankara Anlaşması hâlâ yürürlükte mi?
Cevap: Hayır, İngiltere’nin 2020 yılında Avrupa Birliği’nden çıkış yapması (Brexit) ile birlikte Ankara Anlaşması’nın bu ülke için yürürlüğü sona ermiştir. Bu anlaşma, Türk vatandaşlarına İngiltere’de iş kurma ve yaşama hakkı tanımaktaydı.
Soru: Ankara Anlaşması Vizesi için gereken maliyet nedir?
Cevap: Ankara Anlaşması Vizesi alabilmek için gereken şartlar arasında Türk vatandaşı olmak, 18 yaşını doldurmuş olmak ve belirli bir iş kolunda bilgi ve tecrübeye sahip olmak bulunmaktadır. Ayrıca, işe bağlı olarak değişmekle birlikte, tavsiye edilen minimum sermaye miktarı 50.000,00 TL’dir.
Soru: Ankara Anlaşması hâlen devam ediyor mu?
Cevap: Evet, İngiltere’de Ankara Anlaşması kapsamında uzatma ve süresiz oturum vizeleri devam etmektedir. Almanya ve Hollanda’da iş kurma vizesi, İrlanda’da ise Türk İşçi vizesi gibi uygulamalar da hâlen geçerliliğini korumaktadır. İngiltere’deki uzatma ve süresiz oturum vizeleri için karar süreci de kısalmıştır.
Soru: Ankara Anlaşması’nın yerine ne geldi?
Cevap: Ankara Anlaşması’nın yerine İngiltere, “Yenilikçi Kurucu Vizesi” adı verilen yeni bir iş vizesi programı başlatmıştır. Bu vize ile İngiltere’de en fazla 3 yıl kalabilirsiniz. İşinizde ilerleme kaydettiğinizi göstermek için 12 ve 24 ay sonrasında yetkili kurum ile değerlendirme toplantısı yapmanız gerekmektedir.